Aan het begin van de 21e eeuw zijn de frequentie, duur en intensiteit van hittegolven aanzienlijk toegenomen; op 21 en 22 van deze maand bereikte de wereldwijde temperatuur twee dagen achter elkaar een recordhoogte. Hoge temperaturen kunnen leiden tot een reeks gezondheidsrisico's, zoals hart- en luchtwegaandoeningen, met name voor kwetsbare groepen zoals ouderen, chronische ziekten en overgewicht. Preventieve maatregelen op individueel en groepsniveau kunnen de gezondheidsschade door hoge temperaturen echter effectief beperken.
Sinds de Industriële Revolutie heeft klimaatverandering geleid tot een wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging van 1,1 °C. Indien de uitstoot van broeikasgassen niet significant wordt verminderd, wordt verwacht dat de wereldwijde gemiddelde temperatuur tegen het einde van deze eeuw met 2,5-2,9 °C zal stijgen. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is tot de duidelijke conclusie gekomen dat menselijke activiteiten, met name de verbranding van fossiele brandstoffen, de oorzaak zijn van de algehele opwarming van de atmosfeer, het land en de oceanen.
Ondanks schommelingen nemen de frequentie en duur van extreem hoge temperaturen over het algemeen toe, terwijl extreme kou afneemt. Samengestelde gebeurtenissen zoals droogtes of bosbranden die gelijktijdig met hittegolven voorkomen, komen steeds vaker voor en de verwachting is dat de frequentie ervan zal blijven toenemen.
Uit een recent onderzoek blijkt dat tussen 1991 en 2018 meer dan een derde van de hittegerelateerde sterfgevallen in 43 landen, waaronder de Verenigde Staten, te wijten is aan de uitstoot van broeikasgassen door de mens.
Inzicht in de wijdverbreide impact van extreme hitte op de gezondheid is cruciaal voor het begeleiden van patiëntenbehandelingen en medische zorg, evenals voor het ontwikkelen van uitgebreidere strategieën om stijgende temperaturen te beperken en zich eraan aan te passen. Dit artikel vat epidemiologisch bewijs samen over de gezondheidsrisico's die worden veroorzaakt door hoge temperaturen, de buitensporige impact van hoge temperaturen op kwetsbare groepen en beschermende maatregelen op individueel en groepsniveau om deze risico's te beperken.
Blootstelling aan hoge temperaturen en gezondheidsrisico's
Zowel op korte als op lange termijn kan blootstelling aan hoge temperaturen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van de mens. Hoge temperaturen beïnvloeden de gezondheid ook indirect via omgevingsfactoren zoals een afname van de kwaliteit en kwantiteit van gewassen en watervoorziening, evenals een toename van ozon op grondniveau. De grootste impact van hoge temperaturen op de gezondheid treedt op bij extreme hitte, en de effecten van temperaturen die de historische normen overschrijden op de gezondheid zijn algemeen erkend.
Acute ziekten die verband houden met hoge temperaturen zijn onder andere warmte-uitslag (kleine blaasjes, papels of puistjes veroorzaakt door verstopping van zweetklieren), hittekrampen (pijnlijke onvrijwillige spiercontracties veroorzaakt door uitdroging en een elektrolytenonevenwicht door zweten), zwelling door warm water, hittesyncope (meestal geassocieerd met langdurig staan of van houding veranderen bij hoge temperaturen, mede als gevolg van uitdroging), hitte-uitputting en hitteberoerte. Hitte-uitputting manifesteert zich meestal als vermoeidheid, zwakte, duizeligheid, hoofdpijn, overmatig zweten, spierspasmen en een verhoogde pols; de lichaamstemperatuur van de patiënt kan stijgen, maar zijn of haar mentale toestand is normaal. Hitteberoerte verwijst naar veranderingen in de functie van het centrale zenuwstelsel wanneer de lichaamstemperatuur hoger is dan 40 °C, wat kan leiden tot multiorgaanfalen en overlijden.
Afwijkingen van historische temperatuurnormen kunnen de fysiologische tolerantie en het aanpassingsvermogen aan hoge temperaturen ernstig aantasten. Zowel absolute hoge temperaturen (zoals 37 °C) als relatief hoge temperaturen (zoals het 99e percentiel berekend op basis van historische temperaturen) kunnen leiden tot hoge sterftecijfers tijdens hittegolven. Zelfs zonder extreme hitte kan warm weer schadelijk zijn voor het menselijk lichaam.
Zelfs met airconditioning en andere factoren die een rol spelen in het aanpassingsproces, naderen we de grenzen van ons fysiologische en sociale aanpassingsvermogen. Het kritieke punt is het vermogen van de bestaande energie-infrastructuur om op de lange termijn in de koelbehoefte te voorzien, evenals de kosten van de uitbreiding van de infrastructuur om aan deze behoeften te voldoen.
Bevolking met een hoog risico
Zowel vatbaarheid (interne factoren) als kwetsbaarheid (externe factoren) kunnen de impact van hoge temperaturen op de gezondheid beïnvloeden. Gemarginaliseerde etnische groepen of een lage sociaaleconomische status spelen een belangrijke rol bij het risico, maar ook andere factoren kunnen het risico op negatieve gezondheidseffecten verhogen, zoals sociaal isolement, extreme leeftijd, comorbiditeit en medicijngebruik. Patiënten met hart-, hersen-, ademhalings- of nieraandoeningen, diabetes en dementie, evenals patiënten die diuretica, bloeddrukverlagende middelen, andere cardiovasculaire geneesmiddelen, sommige psychotrope geneesmiddelen, antihistaminica en andere geneesmiddelen gebruiken, hebben een verhoogd risico op hyperthermiegerelateerde aandoeningen.
Toekomstige behoeften en richtingen
Verder onderzoek is noodzakelijk om de voordelen van individuele en gemeenschapsgerichte maatregelen ter voorkoming van hitteberoertes en verkoeling te begrijpen. Veel maatregelen hebben namelijk synergetische voordelen, zoals parken en andere groene ruimtes die sportactiviteiten kunnen stimuleren, de geestelijke gezondheid kunnen verbeteren en de sociale cohesie kunnen versterken. Het is noodzakelijk om de standaardrapportage van hittegerelateerde verwondingen, inclusief de codes van de International Classification of Diseases (ICD), te verbeteren, zodat deze de indirecte effecten van hoge temperaturen op de gezondheid weergeven, in plaats van alleen de directe effecten.
Er bestaat momenteel geen universeel aanvaarde definitie voor sterfgevallen als gevolg van hoge temperaturen. Duidelijke en nauwkeurige statistieken over hittegerelateerde ziekten en sterfgevallen kunnen gemeenschappen en beleidsmakers helpen bij het prioriteren van de gezondheidslast die gepaard gaat met hoge temperaturen en het ontwikkelen van oplossingen. Daarnaast zijn longitudinale cohortstudies nodig om de verschillende effecten van hoge temperaturen op de gezondheid beter te bepalen op basis van de kenmerken van verschillende regio's en bevolkingsgroepen, evenals de trends in de tijd van adaptatie.
Het is noodzakelijk om multisectoraal onderzoek uit te voeren om de directe en indirecte gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid beter te begrijpen en effectieve strategieën te identificeren om de veerkracht te vergroten, bijvoorbeeld op het gebied van water- en sanitaire voorzieningen, energie, transport, landbouw en stadsplanning. Speciale aandacht moet worden besteed aan de groepen met het hoogste risico (zoals gekleurde gemeenschappen, mensen met een laag inkomen en personen die tot verschillende risicogroepen behoren) en er moeten effectieve aanpassingsstrategieën worden ontwikkeld.
Conclusie
Klimaatverandering zorgt voor een constante stijging van de temperaturen en een toename van de frequentie, duur en intensiteit van hittegolven, wat leidt tot diverse negatieve gevolgen voor de gezondheid. De bovengenoemde effecten zijn niet eerlijk verdeeld en sommige individuen en groepen worden er bijzonder hard door getroffen. Het is noodzakelijk om interventiestrategieën en -beleid te ontwikkelen die specifiek gericht zijn op specifieke locaties en bevolkingsgroepen om de impact van hoge temperaturen op de gezondheid te minimaliseren.
Plaatsingstijd: 3 aug. 2024